Contents
Thiết kế đồ họa là gì? – 20 nguyên tác thiết kế đồ họa toàn diện
Thiết kế là ngành rối ren, phức tạp, hài hước và thú vị.
Lúc nào cũng có nhiều thứ để học, để làm, và để đắn đo khi bạn là một tân binh – không nhắc đến sự thật là công nghệ liên tục phát triển, phần mềm mới được ra mắt, và xu thế mới xuất hiện trước mặt bạn như tên lửa. Thật sự là, mọi thứ có thể hơi choáng ngợp.
Ngành Thiết kế đồ họa là gì?” Là một chuyên ngành trong các trường cao đẳng đại học
Hiểu một cách đơn giản, ngành Thiết kế đồ họa là ngành học kết hợp giữa ý tưởng sáng tạo và khả năng cảm nhận thẩm mỹ, thông qua các công cụ đồ họa để truyền tải thông điệp bằng những hình ảnh đẹp, ấn tượng, đi vào lòng người. Nói cách khác Đồ họa là sự kết hợp giữa nghệ thuật và thông tin. Và Thiết kế đồ họa là loại hình nghệ thuật ứng dụng, kết hợp hình ảnh chữ viết và ý tưởng một cách sáng tạo để truyền đạt thông tin hiệu quả và thú vị qua các hình thức ấn phẩm in ấn và trực tuyến.
Vậy nên, hãy chậm lại một chút. Bài này sẽ đưa bạn đi qua 20 nguyên tắc thiết kế để mong mỏi có thể giúp bạn khởi đầu trong ngành sáng tạo này. Vậy nên, coi tiếp nha, kiếm ghế ngồi nè, và bắt đầu thảo luận các nguyên tắc thôi.
A. 20 Nguyên tác thiết kế đồ họa toàn diện (phần 1)
01. Đường
Tôi chắc mẩm rằng chúng ta đều biết đường là gì, nhưng mà cho chắc, đường có thể định nghĩa là bất cứ những đường tuyến tính nào. Vậy nên, khi bạn nghĩ về nó, đường gần như tạo thành tất cả mọi thứ. Thậm chí những con chữ bạn đang đọc bây giờ cũng được tạo thành từ hàng ngàn đường cong, góc và đường thẳng.
Đường có thể khơi mào vài ý tưởng nữa. Đường thẳng thể hiện trật tự và sự ngăn nắp, đường lượn sóng thể hiện chuyển động, và đường zig zag thể hiện áp lực hoặc sự phấn khích.
Một kỹ thuật được sử dụng rất nhiều trong nhiếp ảnh là ‘đường dẫn’, thứ có công việc y như tên – dẫn mắt chúng ta. Tìm kiếm và nhấn mạnh đường dẫn trong tác phẩm của bạn có thể cho phép điều hướng mắt qua toàn bộ tác phẩm hoặc một vài điểm trọng tâm.
Nhìn vào ví dụ của đường dẫn trong web design chẳng hạn. Trang web này có một hệ thống lưới chéo với đường dẫn mạnh mẽ kéo bạn từ trên xuống dưới, từ phần này sang phần kia, theo hình dạng chữ ‘Z’.
Thế mạnh về đường sẽ là cách tuyệt vời để định hình phong cách của bạn. Hãy nhìn những hình minh hoạ dây nhợ dưới đây bởi Ksenia Stavrøva cho hãng quần áo thêu SNDCT. Bằng cách sử dụng đường trắng trong mỗi hình, thiết kế đã tạo ra sự liên kết và phong cách riêng biệt. Hãy cân nhắc tăng cường sử dụng đường trong hình minh hoạ của bạn để tạo ra hiệu ứng hấp dẫn.
Đường là yếu tố thiết kế biến hoá, đơn giản và hữu hiệu mà bạn không nên bỏ qua! Hãy thử chúng ngay hôm nay, và xem thử điều gì tuyệt vời sẽ xuất hiện trong thiết kế của bạn!
02. Tỷ lệ
Tỷ lệ chiếm phần lớn trong thiết kế, thật sự vậy. Theo định nghĩa cơ bản nhất, tỷ lệ là sự căn chỉnh kích thước có chủ đích của từng yếu tố đơn lẻ.
Tỷ lệ có thể giúp tạo ra tính hợp lý trong thiết kế và hình ảnh. Nghĩ ví dụ nếu bạn vẽ một con chuột cạnh một con voi, bạn sẽ mặc nhiên vẽ con chuột nhỏ hơn con voi rất nhiều, giúp người dùng hiểu ngay được bản vẽ của bạn.
Bằng cách này, tỷ lệ giúp chúng ta hợp lý hoá mọi thứ. Nhưng, tỷ lệ không phải lúc nào cũng dựa trên thực tế. Bạn có thể tuỳ chỉnh kích thước yếu tố của mình rất lớn hoặc rất nhỏ để tạo ra hiệu ứng ấn tượng và báo hiệu phần nào trong thiết kế quan trọng hơn và phần nào không.
Ví dụ, thử nhìn poster của Gabz Grzegorz Domaradzki cho phim Drive. Trong poster này, nhân vật chính được phóng to lên, kéo sự chú ý về anh ta trước, sau đó đến những gương mặt còn lại.
Trong khi tỷ lệ này không hoàn toàn dựa trên sự thật về kích thước mặt người trong thực tế (và Ryan Gosling không phải là một tên khổng lồ theo tôi biết được), cách phóng lớn và thu nhỏ khuôn mặt này giúp người xem nắm bắt ngay được thứ bậc quan trọng của mỗi nhân vật trong phim, cũng như tạo ra hiệu ứng thiết kế.
Yếu tố tỷ lệ này nhằm báo hiệu sự quan trọng thường được gọi là ‘cấp bậc’ mà chúng ta sẽ thảo luận sâu hơn về sau, đừng lo! Nhưng, lúc này, hãy nhìn một ví dụ sử dụng tỷ lệ để thể hiện mức độ quan trọng.
Ấn phẩm của The Consult đã phóng to vài biểu đồ, thông tin và con số để kéo sự chú ý vào những thông tin quan trọng.
03. Màu sắc
Tôi biết rằng mình không cần rao giảng về tầm quan trọng của màu sắc trong thiết kế, nhưng tôi cứ làm thôi. Màu sắc là tối thượng. Màu sắc tạo ra tâm trạng, không khí, kênh cảm xúc nhất định và mỗi một sắc màu đều có ý nghĩa cụ thể bên trong. Nói ngắn gọn, màu sắc có thể tạo dựng hoặc phá huỷ thiết kế của bạn.
Hãy nhìn vào hai bộ nhận diện thương hiệu này. Trước tiên, là thiết kế của Smack Bang Designs cho dịch vụ trẻ hoá làn da phụ nữ ‘Lite Luxe’. Thiết kế này chọn lựa màu sáng, mềm mại và nhẹ nhàng. Trắng, xám nhạt, hồng phấn và màu mạ đồng/vàng, những màu sắc được lựa chọn để bổ trợ nhau tinh tế tạo cảm giác trầm tĩnh, thanh thoát và nữ tính.
Mặt khác, chúng ta có bộ nhận diện thương hiệu cho hãng nước ép Frooti do Sagmeister & Walsh thiết kế. Không giống như thiết kế ở trên chọn bảng màu nhẹ nhàng bổ trợ lẫn nhau, bộ nhận diện này đã lựa một tông màu tương phản sắc nét, tạo ra một thiết kế sống động, nhiệt huyết và vui tươi.
Màu sắc không chỉ là một nguyên tắc giới hạn trong thiết kế thương hiệu, mà nó còn vươn xa ra nhiều thứ, thậm chí là ảnh chụp. Bộ lọc và tuỳ chỉnh hình ảnh đã cho chúng ta vô số khả năng để chỉnh sửa tông và màu sắc trong những bức ảnh của mình.
Có phải bạn đang thiết kế một poster bóng bẩy và thời thượng? Tại sao không chọn một bộ lọc đơn sắc mạnh mẽ, thiên về gam tối lên trên bức ảnh của mình, như bộ lọc ‘Street’ của Canva chẳng hạn. Hoặc có thể bạn đang cần một bề ngoài kỳ dị hơn? Hãy cân nhắc việc giảm tương phản trong hình ảnh một chút để vô hiệu hoá màu sắc trong bức ảnh và khiến nó trở nên nhẹ nhàng và tĩnh lặng hơn.
04. Sự lặp lại
Khi nhắc đến những tên tuổi lớn: CocaCola, Google, Apple, Nike, tôi chắc rằng bạn có thể nhớ ngay đến logo, tông chủ đạo và bảng màu chính của họ. Tại sao chúng lại dễ dàng gợi nhắc đến vậy? Bạn trả lời đúng rồi đấy – nhờ sự lặp lại.
Sự lặp lại là yếu tố thiết yếu khi thiết kế bộ nhận diện thương hiệu, giúp tạo ra sự thống nhất trong mặt hình ảnh và kết nối các sản phẩm với nhau.
Hãy nhìn vào ví dụ dưới đây, thiết kế bởi Michelle Wang. Như bạn thấy đó, bộ nhận diện này sử dụng một bảng màu và một cách thức chèn logo, thậm chí cả cách thiết lập lề trang.
Sự lặp lại là một yếu tố chủ chốt khi thiết kế bộ nhận diện, nhưng cũng có thể sử dụng cho những thiết kế tạm thời. Ví dụ, sự lặp lại là một phần quan trọng khi cần tạo ra các hoa văn và chất liệu.
Thử nhìn thiết kế bao bì của Nastya Chamkina sử dụng sự lặp lại để tạo ra những hoa văn tuyệt vời. Hoa văn không cần phải lờ mờ hay đầy hoa như trên một tấm vải cũ, chúng có thể tươi vui và bắt mắt. Vậy nên, sao không thử áp những hoạ tiết này lên thiết kế tiếp theo của bạn?
05. Không gian âm
Để cho rõ ràng, không gian âm là ‘khoảng không bên trong’, khu vực ở giữa hoặc ở bên ngoài những yếu tố đã được định hình.
Ông hoàng trong việc đặt nền móng của không gian âm là nghệ sĩ M.C.Escher, người có những tác phẩm mà tôi chắc mẩm rằng bạn đã thấy trước đây. Escher tạo ra một lượng lớn tranh khảm tập trung vào dẫn dắt từ hình ảnh này sang hình ảnh kia thông qua không gian âm và dương, như bản khắc gỗ “Sky & Water I” này.
Bạn có thấy Escher đã sử dụng không gian bên trong những chú chim để tạo ra đàn cá không? Đây chính là cách vận dụng không gian âm vào tác phẩm – cân nhắc tất cả mọi thứ xung quanh và bên trong thiết kế hữu hình của bạn, và biến hoá không gian đó trở thành thứ gì mới hơn.
Không gian âm khi được sử dụng có chủ đích và khéo léo sẽ tạo ra một thiết kế tuyệt vời và sắc sảo. Hãy nhìn vào những icon thú vật đơn giản dưới đây của George Bokhua sử dụng hình thù đơn giản, gọn gàng để khắc hoạ rõ ràng từng con vật.
06. Đối xứng
Loài người, theo như khoa học chứng minh, bị thu hút bởi sự đối xứng. Chúng ta thích khuôn mặt cân xứng, hoạ tiết đối xứng và thiết kế cân đối, thấy chúng thật đẹp đẽ và bắt mắt.
Đối xứng được sử dụng nhiều trong thiết kế logo nhằm tạo ra nhịp điệu và sự hài hoà trong tổng thể. Một vài những ví dụ điển hình của các nhãn hàng nổi tiếng với logo đối xứng là Target, McDonald’s, Chanel, Starbucks,v.v…
Đương nhiên, đối xứng không phải lúc nào cũng là một lựa chọn cho mọi thiết kế, và càng không nên như thế. Có một ranh giới mong manh giữa thiết kế cân bằng và đối xứng, và một bên trông như bị copy, flip và past y chang. Vậy nên thay vì cố gắng đạt đến sự đối xứng hoàn hảo, hãy thử đưa những yếu tố đối xứng tinh tế vào trong thiết kế của bạn.
Ví dụ, thiệp cưới này sử dụng sự đối xứng rất nhiều, nhưng không phải hoàn toàn. Thay vào đó, nhà thiết kế đã chọn chỉnh sửa hình minh hoạ để cho phù hợp với chữ viết và thông điệp một cách tinh tế để có thể giữ thiết kế cân xứng và ngăn nắp, nhưng không quá đối xứng một cách rập khuôn, tạo ra một thiết kế thanh nhã, lãng mạn và cân đối.
Đối xứng không phải lúc nào cũng dễ thấy, đôi lúc chúng khá tinh tế, đôi lúc thậm chí bạn còn không nhận ra chúng. Một ví dụ hoàn hảo cho sự đối xứng vô hình có thể nhìn thấy trong thiết kế dàn trang, đặc biệt là việc sử dụng các khung văn bản. Hãy mở ra bất cứ tạp chí rồi bạn có quanh nhà và khả năng một bài báo dài bạn có thể để ý thấy rằng đoạn thân bài được chia nhỏ thành từng cột, và những cột này thường đối xứng về kích thước để giữ mọi thứ dễ đọc, ngay ngắn, cũng như hấp dẫn thị giác.
Nhìn thử bản báo cáo hằng năm thiết kế bởi Brighten the Corners và Anish Kapoor đã kéo sự chú ý vào tính đối xứng của những cột văn bản bằng cách đối xứng chúng sang trang bên cạnh.
Bằng cách sử dụng một chút đối xứng vào trong dàn trang của mình, bạn có thể tạo ra sự cân xứng và trật tự. Vậy nên, lần tới nếu bạn đang thiết kế một ấn phẩm, hoặc thiết kế chứa nhiều đoạn văn bản, hãy chú ý đến bao nhiêu sự đối xứng mình sử dụng. Nếu thiết kế của bạn không ổn lắm, hãy thử nghịch ngợm với sự đối xứng, bằng cách tăng hay giảm nó.
07. Sự trong suốt
Đôi khi còn được biết đến là ‘độ mờ đục’, sự trong suốt thể hiện độ ‘xuyên thấu’ của một vật thể. Độ trong suốt càng thấp, thì vật thể càng nhẹ và khó thấy hơn, ngược lại nếu nó càng cao, thì vật thể càng nặng.
Thử nhìn vào một thí dụ sử dụng tính trong suốt. Ví dụ tuyệt vời này của Jack Crossing xếp chồng những hình thù nhiều màu sắc, kích cỡ và độ trong suốt để tạo ra một thiết kế rất đẹp. Bằng cách này, tuỳ chỉnh và tung hứng với sự trong suốt và những hiệu ứng của nó có thể cho phép bạn nhấn mạnh những lớp và hình trong một cách đặc biệt và hứng khởi.
Sự trong suốt còn là một kỹ thuật hay ho để tạo ra cảm giác chuyển động trong một hình ảnh tĩnh. Ví dụ, hãy nhìn xem poster của Filippo Baraccani, Mikko Gärtner, và Lorenz Potthast đã chồng lớp nhiều hình ảnh với mức độ trong suốt khác nhau để tạo ra hiệu ứng nở phình và cảm giác chuyển động.
Sự trong suốt không chỉ giới hạn trong đồ hoạ số. Nhìn xem tấm thiệp mời của New York Museum of Glass đã khéo léo in lên một miếng kính trong, tạo cho thiết kế một hiệu ứng đặc sắc và đầy hứa hẹn. Hãy cân nhắc chất liệu mà thiết kế của bạn sẽ in lên, độ trong suốt của nó và kết quả có thể đạt được, đừng sợ sáng tạo với chúng.
08. Chất liệu
Những thiết kế đồ hoạ gọn gàng, sắc nét và bóng bẩy có thể rất tuyệt vời, nhưng đôi khi, thô ráp một chút lại hay. Chất liệu có thể thêm vào xúc giác, chiều sâu và vài hiệu ứng thú vị cho thiết kế của bạn.
Mặc dù, cùng với nhiều thứ, hãy nhớ rằng sử dụng kỹ thuật này có chừng mực, vì quá nhiều chất liệu có thể choáng ngợp thiết kế của bạn. Nên nhớ: sẽ luôn có một lằn ranh nhỏ giữa sự tân thời cổ xưa và sự cũ kỹ đơn thuần.
Bạn thấy không, quá nhiều chất liệu có thể tạo ra hiệu ứng nhập nhoạng. Càng nhiều chất liệu được sử dụng, sẽ càng khó để cân nhắc về kiểu chữ và những yếu tố khác mà không có một đường bao ngoài mỗi chữ cái.
Đương nhiên, nếu bạn muốn tạo ra một phong cách nhập nhoạng hợp thời, hãy chồng những chất liệu hứa hẹn, nhưng nếu bạn đang tìm cách để kết hợp chất liệu một cách ít ấn tượng hơn, cẩn thận.
Hãy nhìn xuống ví dụ sử dụng chất liệu để nâng cao giá trị của thiết kế. Thiết kế typography sắc sảo của Dan Cassaro tạo ra một hiệu ứng vintage bằng cách sử dụng chất liệu. Hãy chú ý rằng việc sử dụng những chất liệu thô ráp không phải để đánh lạc hướng mà để nâng tầm thiết kế, tạo ra cảm giác thủ công, vintage hơn.
Hãy thử nhìn tấm danh thiếp thiết kế bởi Inkdot cho Foremost Wine Company đã đem việc sử dụng chất liệu lên một tầm cao mới bằng cách in dập nổi những đường địa hình lên trên tấm danh thiếp. Bằng cách cân nhắc chất liệu và đánh giá thiết kế của bạn sẽ trở nên ra sao, bạn có thể tạo ra một thiết kế đáng nhớ nổi bật khỏi đám đông.
B. 20 Nguyên tác thiết kế đồ họa toàn diện (phần 2)
7. Sự trong suốt
Đôi khi còn được biết đến là ‘độ mờ đục’, sự trong suốt thể hiện độ xuyên thấu của một vật thể. Độ trong suốt càng thấp, vật thể càng nhẹ và khó thấy hơn, ngược lại nếu nó càng cao, vật thể càng nặng.
Thử nhìn vào ví dụ tuyệt vời dưới đây. Jack Crossing đã xếp chồng những hình thù nhiều màu sắc, kích cỡ và độ trong suốt để tạo ra một thiết kế bắt mắt. Bằng cách này, sự xuyên thấu và những hiệu ứng nó mang lại cho phép bạn nhấn mạnh mọi thứ một cách thật đặc biệt và đầy hứng khởi.
Sự trong suốt còn là kỹ thuật hay ho để tạo ra cảm giác chuyển động trong hình ảnh tĩnh. Ví dụ, poster của Filippo Baraccani, Mikko Gärtner, và Lorenz Potthast đã chồng nhiều lớp ảnh với mức độ trong suốt khác nhau để tạo ra hiệu ứng nở phình và cảm giác chuyển động.
Độ xuyên thấu không chỉ giới hạn trong đồ hoạ số. Tấm thiệp mời của New York Museum of Glass đã khéo léo in lên một miếng kính trong, tạo cho thiết kế hiệu ứng đặc sắc và đầy hứa hẹn. Hãy cân nhắc chất liệu mà thiết kế của bạn sẽ in lên, độ trong suốt của nó và kết quả có thể đạt được, đừng e ngại mà hãy tự do sáng tạo với chúng.
8. Chất liệu
Những thiết kế đồ hoạ gọn gàng, sắc nét và bóng bẩy có thể rất tuyệt vời, nhưng đôi khi, thô ráp một chút lại hay. Chất liệu có thể thêm vào xúc giác, chiều sâu và vài hiệu ứng thú vị cho thiết kế của bạn.
Dù vậy, hãy sử dụng kỹ thuật này có chừng mực, vì quá nhiều chất liệu có thể làm choáng ngợp thiết kế. Nên nhớ rằng: luôn có ranh giới mỏng manh giữa tân thời cổ xưa và cũ kỹ đơn thuần.
Bạn thấy không, quá nhiều chất liệu có thể tạo ra hiệu ứng nhập nhoạng. Càng nhiều chất liệu được sử dụng, càng khó để cân nhắc về kiểu chữ và những yếu tố khác mà không có một đường bao ngoài mỗi chữ cái.
Nếu bạn muốn tạo ra phong cách nhập nhoạng hợp thời, hãy chồng những chất liệu bạn muốn, nhưng nếu bạn đang tìm cách để kết hợp chất liệu một cách ít ấn tượng hơn, hãy cẩn thận!
Dưới đây là ví dụ cho việc sử dụng chất liệu để nâng cao giá trị thiết kế. Dòng typography sắc sảo của Dan Cassaro đã tạo được hiệu ứng vintage chỉ bằng cách sử dụng chất liệu. Sự thô ráp ở đây không phải để đánh lạc hướng mà để chuyển tải cảm giác thủ công, mộc mạc, chiều sâu.
Còn đây là tấm danh thiếp thiết kế bởi Inkdot cho Foremost Wine Company. Inkdot đã nâng chất liệu lên tầm cao mới bằng cách in dập nổi đường địa hình trên tấm danh thiếp. Với việc cân nhắc chất liệu và quyết định vẻ ngoài sản phẩm ra sao, bạn hoàn toàn có thể tạo ra một thiết kế đáng nhớ nổi bật khỏi đám đông.
9. Cân bằng
Sự cân bằng khá quan trọng trong cuộc sống, và điều này cũng diễn ra tương tự trong thiết kế.
Một cách để tạo ra sự cân bằng là nghĩ về những yếu tố như thể chúng có ‘khối lượng’. Từ hộp văn bản, đến hình ảnh, hay những cột màu, hãy cân nhắc kích cỡ, hình dạng và ‘khối lượng’ mà chúng chứa đựng bên trong và mối quan hệ giữa chúng với các yếu tố khác trên mặt giấy.
Một cách hình dung khác, hãy tưởng tượng thiết kế của bạn được in ra thành mô hình 3D. Liệu nó có thể đứng vững không, hay sẽ bị nghiêng về một phía?
Thử nhìn logo con mèo của George Bokhua , nó đã đạt đến sự cân bằng hoàn hảo. Nếu nó được tạo thành khối, khả năng cao là nó sẽ đứng được.
Một kiểu cân bằng khác là ‘sự cân bằng bất đối xứng’, không chú trọng về sự cân đối giữa trái phải hay trên dưới, mà chú tâm nhiều vào sự phân bố, kích cỡ và căn chỉnh các yếu tố để ‘khối lượng’ của chúng cân bằng, hãy nhìn vào một thí dụ.
Tác phẩm rực rỡ này sử dụng tỷ lệ và sự phân bổ thông minh giữa các yếu tố để tạo ra một thiết kế hài hoà. Hãy để ý cách tác phẩm này đạt được sự cân bằng từ trái sang phải và từ trên xuống dưới thông qua kích thước của các yếu tố. Bằng cách cân đối cụm hình ảnh và cụm chữ viết.
10. Cấp bậc
Cấp bậc trong thiết kế cũng giống như cấp bậc trong văn hoá, cả hai đều được hình thành từ nền tảng giống nhau. Cấp bậc cao nhất là những yếu tố quan trọng nhất, như thể chúng là nhà vua. Các yếu tố này sẽ được ‘trưng diện’ cầu kỳ nhất và thu hút nhiều sự chú ý nhất.
Thử nhìn ví dụ dưới đây từ A2 Magazine thể hiện ba cách để báo hiệu những tiêu đề/đầu đề quan trọng, từ tinh tế, đến to rõ và đậm nét. Dù lựa chọn cách nào, hãy chắc rằng người tiêu dùng sẽ biết chính xác đâu là tiêu đề mà không cần suy nghĩ.
Một tầng lớp nữa của cấp bậc là giới quý tộc – các yếu tố khá quan trọng – nhưng không cần nhiều sự chú ý như các nhà vua. Đó là những thứ như tiêu đề phụ, lời dẫn, thông tin bổ sung. Hãy đảm bảo rằng chúng dễ thấy và bắt mắt, nhưng không quá gần với sự bắt mắt mà tiêu đề của bạn đang đạt được.
Hãy nhìn thiệp mời của Southern Fried Paper. Để ý rằng ngày tháng (một yếu tố rất quan trọng trong thiệp mời) được phóng to lên, đậm nét hơn và bắt mắt hơn những chữ phía dưới. Nhưng chúng cũng không quá thu hút so với tiêu đề “Audrey and Grant”.
Và tầng lớp cuối cùng của cấp bậc là nông dân, thành phần khiêm tốn nhất trong thiết kế, tạo ra sự thu hút thị giác thấp nhất như thân bài, đường link…
Hãy nhìn vào poster cho The Night Market của Mary Galloway. Bạn có thể dễ dàng nhận biết tiêu đề, tiêu đề phụ/ngày tháng, và dần xuống dưới, những chữ nhỏ nhất của phần thông tin ngoài lề mà không quá thật sự cần thiết.
Đương nhiên, cấp bậc không chỉ giới hạn cho chữ viết. Hình ảnh cũng có cấp bậc, hãy nhớ một chút về tỷ lệ mà chúng ta có nói lúc trước. Yếu tố càng lớn, càng màu sắc hoặc tập trung chi tiết thì hình ảnh của bạn sẽ có cấp bậc cao hơn những yếu tố nhỏ, màu bệt và ít chi tiết.
11. Tương phản
Tương phản là thành phần chủ chốt thần kỳ giúp thiết kế của bạn bắt mắt, một yêu cầu (đôi khi khá nản) luôn được đòi hỏi từ khách hàng.
Về cơ bản, tương phản là độ khác biệt giữa hai yếu tố trong thiết kế.
Một vài hình thức tương phản thường gặp là sáng/ tối, dày/mỏng, to/nhỏ,…
Tương phản có tạo nên hiệu quả ấn tượng cho việc dễ đọc và rõ ràng, đây là lý do tại sao bạn thấy nhiều cuốn tiểu thuyết và ấn phẩm được in bằng giấy trắng mực đen. Thử tưởng tượng nếu họ sử dụng màu xám nhạt trên nền giấy trắng, độ tương phản sẽ rất thấp và chữ sẽ trở nên khó đọc. Vậy nên, nếu bạn đang sử dụng chữ viết, đảm bảo rằng bạn lưu ý đến loại tương phản này.
Ví dụ, poster của Jonathan Correira và cách mà nó đảm bảo rằng có sự tương phản rõ ràng giữa hình và chữ. Khuôn hình bị chẻ làm đôi, một bên là màu xanh lá nổi bật và một bên là màu xám sậm, màu chữ đã được điều chỉnh để mỗi bên đều dễ đọc. Hãy thử tưởng tượng nếu như chữ “New York” được thể hiện cùng màu với “Bike Expo”, mức độ tương phản sẽ tụt thấp và rất khó đọc.
Một ví dụ khác cho độ tương phản cao là tác phẩm của Robbie Cobb , không chỉ tương phản giữa sáng và tối, mà còn là sự tương phản giữa độ dày mỏng tạo nên một thiết kế vô cùng ấn tượng.
Tương phản không chỉ là yếu tố phù hợp để nâng cao độ rõ ràng, nó còn thu hút ánh mắt đến một số điểm cố định. Kỹ thuật này được sử dụng rất nhiều trong thiết kế web, thử nhìn vào trang chủ của Audible’s dưới đây.
Bạn có nhận ra thiết kế này đã làm tối và mờ hình ảnh để khung chữ đỏ tương phản sắc nét với hình nền không? Cách tương phản có chủ đích này giúp điều hướng sự chú ý đến hành động chính – click vào trang đăng ký tài khoản.
Vậy nên, hãy sử dụng tương phản để thiết kế của bạn trông bắt mắt hơn, thu hút sự chú ý đến những thành tố bạn cần.
12. Khung
Như khi chụp ảnh hoặc vẽ tranh, đóng khung một thiết kế đúng quy cách là một yếu tố quan trọng. Chúng ta thường nghĩ đến khung trong định nghĩa nhiếp ảnh – thứ gì nên bỏ vào, thứ gì cần bỏ ra,v.v.. Thế nhưng, khung cũng quan trọng tương tự trong thiết kế.
Một khung ảnh hữu hình như một hộp thoại hay yếu tố đồ hoạ có thể nâng cao giá trị hoặc thu hút sự chú ý đến những thành phần nhất định trong thiết kế.
Chẳng hạn, hãy nhìn thử thiết kế menu của Trevor Finnegan đã chọn đóng khung một món đặc trưng cũng như tiêu chí của thương hiệu để thu hút sự chú ý đến hai thành phần này mà mắt thường có thể dễ dàng bỏ qua. Một cách rất đơn giản để nhấn mạnh những thành phần cụ thể có tầm quan trọng trong thiết kế.
Khung cũng không nhất thiết phải ở dạng đồ hoạ. Nếu bạn đang làm việc với những thành phần hình ảnh, tại sao không thử cân nhắc sử dụng chúng như những khung ảnh cho thiết kế của mình? Thử nhìn poster này đã sử dụng một vài đồ vật ngẫu nhiên để tạo ra khung cho những chữ tượng hình. Bằng cách này, bạn sẽ hướng sự chú ý đến tác phẩm bằng khung hình, và hướng mắt nhìn đến những thứ quan trọng.
13. Lưới
Hệ thống lưới như nền móng của một căn nhà – chúng là bước sống còn đầu tiên cho phép bạn xây dựng một dự án thẩm mỹ, có công năng. Chúng báo hiệu cho người thợ xây/thiết kế nơi nào những thành phần nào nên đặt vào, thứ gì cần được căn lề, và cung cấp một thước đo tổng quát cho dự án.
Lưới tuy quan trọng, nhưng thường vô hình trong mọi thiết kế. Chúng chứa một lượng lớn hàng và cột mà bạn có thể căn chỉnh những thành phần của mình trên đó. Lưới giúp bạn giữ nội dung trật tự, ngay ngắn, rõ ràng và đẹp đẽ.
Hãy nhìn vào vài thí dụ khác nhau về hệ thống lưới.
Ví dụ này của Nikola from Magazine Designing bao gồm 5 cột và các đường kẻ. Một số thành phần nằm trong một cột, trong khi những thành phần khác kéo dãn sang tới hai cột, đôi khi ba cột, vậy mà thiết kế vẫn rất ngay ngắn, sạch sẽ và gọn gàng.
Nếu bạn muốn linh động hơn, hãy thêm nhiều cột hơn nữa, như thế này đây.
Dưới đây là thiết kế của Nikola from Magazine Designing. Hình ảnh thể hiện cách mà lưới 12-cột có thể cho bạn sự linh động khi cần căn chỉnh các thành phần. Một lần nữa, hãy để ý rằng một vài thành phần dãn ra trong nhiều cột, trong khi những cái khác chỉ nằm ở hai cột là cùng. Đừng nghĩ đến lưới như thứ cần phải tô màu mè, chúng chỉ đơn giản tạo ra một hệ thống giúp bạn thiết kế tốt hơn.
Vậy nên, tìm một hệ thống lưới phù hợp với thiết kế của bạn và tiếp tục thôi.
Chúng ta đã biết lưới là gì, trông ra sao, hoạt động thế nào, hãy nhìn vài ví dụ thực tế. Thiết kế dưới đây được tạo nên bởi Matt Willey, và đoán xem, có bao nhiêu cột anh sử dụng trong thiết kế này?
Có phải bạn vừa ước đoán là ba? Hay sáu? Dù bằng cách nào, ví dụ này đã có một hệ thống lưới rõ ràng và chuẩn xác để mỗi thành phần có thể được căn chỉnh, tạo ra một thiết kế ấn tượng, ngay ngắn và cuốn hút.
Lưới khá linh động, phù hợp và vô cùng tiện lợi, vậy nên hãy cân nhắc sử dụng chúng cho thiết kế tiếp theo của bạn và xem chúng có thể làm được gì nhé!
C. 20 nguyên tác thiết kế đồ họa toàn diện (Phần 3)
14. Ngẫu nhiên
Cho đến tận ngày nay, chúng ta vẫn luôn tôn thờ những gì thẳng hàng và trật tự. Nhưng còn những thiết kế thô ráp, ngẫu nhiên hơn thì sao? Sự ngẫu nhiên chiếm phần lớn trong thiết kế, nhưng phải là một loại ngẫu nhiên đặc biệt.
Sự khác biệt giữa ‘ngẫu nhiên trong thiết kế’ và ngẫu nhiên thông thường nằm ở mục đích và cách thể hiện. Với thiết kế, mục tiêu chính của bạn sẽ là giao tiếp – tác phẩm này nói lên điều gì với người tiêu dùng? Có rõ ràng không? Làm sao để gia tăng tính tương tác?
Ví dụ, hãy nhìn vào thiết kế dưới đây, sử dụng chữ viết theo phương thức ‘ngẫu nhiên’ nhưng lại có mục đích và dụng ý. Poster của Heath Killen cho bộ phim “The Killer Inside Me” sử dụng phần lớn những nét chữ thô ráp được vẽ bằng tay, và những nơi sử dụng typeface, chữ cái thì có khoảng cách rời rạc không đều nhau.
Tác phẩm này chồng nhiều lớp chữ với bố cục không theo một trật tự nào tạo cảm giác vô cùng khó đọc. Thế nhưng tất cả đều hướng về mục đích thể hiện một kẻ bệnh hoạn đang trườn bò trong bóng tối.
Ở đây xuất hiện sự khác biệt giữa ‘ngẫu nhiên thông thường’ và ‘ngẫu nhiên thiết kế’. Nếu thiết kế dành cho trẻ em cùng những con vật dễ thương biết nói, nó sẽ có vẻ ngẫu nhiên, và không thể giao tiếp một cách súc tích với khán giả. Nhưng, trong trường hợp này thiết kế ngẫu nhiên đã truyền tải khung cảnh nội dung một cách hoàn hảo.
Thử nhìn vào thiết kế của Laura Berglund, cô đã sử dụng một loạt sắp đặt “ngẫu hứng” để tạo ra vẻ ngoài tự nhiên và hiệu ứng cắt dán. Tác phẩm tuy mang lại cảm giác thô ráp và cẩu thả một cách thời thượng, hãy nhìn kĩ hơn và để ý xem có bao nhiêu nguyên tắc thiết kế mà poster này sử dụng.
Những yếu tố trong poster đều được cấu trúc có chiến lược, có đường dẫn để điều hướng mắt vòng quanh tác phẩm, và có sự cân bằng giữa màu sắc – chất liệu – hình ảnh.
Tiếp theo là thiết kế của Juan Camilo Corredor. Thiết kế này đã sử dụng tính ngẫu nhiên với nhiều hình ảnh lạ lùng, chất liệu mới và hình minh hoạ không liên quan được cắt ghép vô cùng thú vị.
Tuy chứa đựng sự ngẫu nhiên nhưng nếu bạn phân tích mỗi thành phần, bạn sẽ thấy một vài yếu tố trong thiết kế được xếp thẳng hàng (mảng xanh phía dưới bên trái nằm thẳng hàng với hình nhọn màu xanh bên cạnh nó, v.v…), sự sắp xếp này giúp mắt quét qua toàn bộ trang và có vài gợi ý thiết thực cho việc sử dụng lưới.
Vấn đề là – nhiều thứ không cần phải quá ngay ngắn và ngăn nắp mới được gọi là thiết kế. Sử dụng tính ‘ngẫu nhiên’ và chơi đùa với vài kiểu thiết kế tân thời có thể rất vui và hữu ích.
Thử tuỳ chỉnh kích cỡ những yếu tố theo nhiều cách khác nhau, quăng chúng vào hình dạng của một chữ ‘a’, hay cắt đầu một con gà ra… hãy chơi đùa với chúng nhưng chỉ làm điều này khi và chỉ khi bạn đã nhận thức được nguyên tắc thiết kế và hiểu rõ mục đích của mình.
15. Hướng
Một khía cạnh quan trọng của thiết kế là phương thức mắt chuyển động trên bề mặt giấy, việc này còn được gọi là ‘dòng chảy’. Mắt của bạn chuyển động trên giấy thế nào? Độc giả của bạn có biết phải nhìn gì tiếp theo? Hướng chuyển động của mắt đã hợp lý chưa?
Nghiên cứu đã chỉ ra bản chất thói quen chuyển động của mắt và quỹ đạo mà chúng đi khi nhìn vào những vật cụ thể. Hãy nhìn vào bảng nghiên cứu quỹ đạo mắt của Nielsen Norman Group, ông đã theo dõi mắt người dùng khi nhìn giao diện web để khám phá quỹ đạo chuyển động của chúng. Dưới đây là một bản đồ nhiệt lượng.
Nghiên cứu cho thấy phần lớn mắt người đi theo quỹ đạo ‘E’ hoặc ‘F’ khi nhìn vào trang web, vậy nên hãy đặt những nội dung quan trọng nhất về bên trái, hoặc phía trên sẽ là tốt nhất. Một quỹ đạo thường gặp khác là hình dạng chữ ‘Z’, như hình dưới đây.
Nhìn chung, mắt thường sẽ di chuyển từ góc trái trên sang góc phải dưới theo chuyển động ‘trượt’. Giả thuyết này được giải thích rõ ràng nhất bằng Biểu đồ Gutenberg, và bạn có thể tìm hiểu nó tại đây.
Thay vì 100% áp dụng theo những quỹ đạo này, hãy cố gắng đưa dòng chảy vào thiết kế của bạn theo từng trường hợp cụ thể. Chỉ cần nhớ mắt nhìn từ góc trái trên của tờ giấy và trượt xuống bên dưới, thế thôi.
Hãy nhìn một ví dụ sử dụng đường hướng rất hữu hiệu và đặc biệt khác.
Thiết kế bởi Atelier Martino&Jaña đã dẫn ánh mắt người xem một cách rất trơn tru mượt mà, bằng việc đưa chữ viền theo những đường cong và hình dạng của bức ảnh. Tiêu đề và ngày tháng nổi bật nhất (nhờ vào cấp bậc), sau đó mắt sẽ trôi dọc theo tác phẩm cùng với việc đọc thông tin và xem hình.
Vậy nên, dòng chảy của tác phẩm này khuyến khích người xem đọc và cảm nhận chữ viết trong khi thâm nhập vào bức ảnh.
16. Quy tắc
Đây là điểm dấy lên nhiều cuộc tranh luận và chia rẽ bất kì nhóm thiết kế nào – một nửa cho rằng chẳng có luật lệ nào trong thiết kế, còn lại thì phản biện quy tắc có rất nhiều. Và thật vậy, tất cả họ đều đúng.
Lĩnh vực nào cũng có nhiều thứ phải học hỏi đi kèm với những quy tắc phổ quát. Ví dụ như: Đảm bảo typography phải rõ ràng dễ đọc, học kerning đi, và đừng dùng ảnh bị vỡ hạt… Đây là những thứ cơ bản trong thiết kế, những thứ giúp bạn tạo ra một thiết kế đơn thuần.
Nhưng cũng như nhiều cuộc tranh luận cho rằng: một khi đã học được chúng, bạn có quyền phá vỡ chúng.
Hãy nhìn vào một thí dụ đã tháo bỏ những luật lệ. Poster này của Shahir Zag đã bỏ qua những nguyên tắc cơ bản của typography để tạo ra một tràng cười (thật sự).
Một ví dụ khác về việc xoá bỏ nguyên tắc mà bạn có lẽ từng xem qua trong hành trình sáng tạo đó là thiết kế của David Carson. Carson là nhà thiết kế tiên tiến theo trường phái Grunge, ông thường thiết kế ấn phẩm cho Ray Gun Magazine, với nhiều hình ảnh gây shock, linh hoạt, và bẻ cong các quy luật vẫn còn được tôn vinh đến tận bây giờ.
Một trong những điểm được yêu mến nhất ở Carson là phần dàn trang cho buổi phỏng vấn nhạc sĩ Bryan Ferry. Đọc qua nội dung và cảm thấy buổi phỏng vấn khá nhàm chán, ông quyết định thể hiện toàn bộ bài theo kiểu Zapf Dingbats (như Windings, một font chữ cấu thành từ những biểu tượng) ở dạng hoàn toàn không đọc được. Hãy nhìn trang dưới đây.
Tư tưởng cơ bản của Carson khi nhắc đến thiết kế là ‘đừng nhầm lẫn sự dễ đọc với giao tiếp’.
Carson và nhiều nhà thiết kế tiến bộ khác thường chọn giao tiếp với người đọc nhiều ý tưởng mới lạ bằng cách phá vỡ lề thói. Poster ‘đau đầu’ của Shahir Zag mà chúng ta vừa bàn luận đã bẻ gãy quy tắc để đùa vui, và tác phẩm của Carson phá vỡ luật lệ để thể hiện quan điểm về bài phỏng vấn.
Vậy nên, trong khi tính dễ đọc có vẻ hứa hẹn hơn, sự giao thiệp dường như không dễ bảo như vậy.
Đi theo những nguyên tắc và phá vỡ chúng đều có những vị thế nhất định trong giới thiết kế. Hãy cân nhắc và học hỏi để bạn có thể phá vỡ và bẻ cong luật lệ một cách thích hợp và tạo ra những tác phẩm để đời.
17. Chuyển động
Bạn đã bao giờ thấy ai đó miêu tả một bức tranh hoặc tác phẩm nghệ thuật chứa “rất nhiều chuyển động bên trong” chưa? Bạn có thể đã từng bối rối với cách miêu tả đó – sau tất cả, làm sao một bức ảnh tĩnh có thể chuyển động? Nhưng, chuyển động là một phần lớn trong nghệ thuật thị giác, bao gồm cả thiết kế đồ hoạ.
Phần trên chúng ta đã bàn luận về phương hướng và dòng chảy, những yếu tố này đóng vai trò lớn trong chuyển động của thiết kế. Nếu tác phẩm cuối cùng của bạn có một dòng chảy ổn định từ trên xuống dưới, từ trái sang phải, từ góc A tới góc B,v.v.., tác phẩm sẽ ‘chuyển động’ mượt mà.
Nhưng, với những trường hợp bạn muốn tạo ra một chuyển động đúng nghĩa thì sao? Có thể bạn muốn một trái banh di chuyển, hoặc một chiếc xe đang tiến gần trên đường cao tốc. Có rất nhiều cách để bạn thể hiện loại chuyển động này, vậy nên hãy xem qua vài thí dụ.
Đầu tiên phải bàn đến tính trong suốt.
Đây là một ví dụ từ thiết kế logo của Vladimir Mirzoyan, logo này chồng những mảng hình học sắc cạnh vời nhiều cấp độ trong suốt để tái tạo cánh một con chim ruồi đang bay. Hiệu ứng đơn giản này sẽ tạo ra cảm giác chuyển động gọn gàng, thông minh và hợp lý.
Tương tự, hãy xem poster thiết kế bởi Alan Clarke cho Olympic Games 2012. Bằng cách chồng lớp những hình đơn giản với nhiều độ trong suốt, poster này tạo ra một cảm giác tốc độ chuyển động mạnh mẽ.
Chuyển động còn có thể đạt được thông qua hiệu ứng làm nhoè.
Ví dụ này, một bìa sách bởi những nhà thiết kế người Đức Anzinger, Wüschner, Rasp đã áp dụng hiệu ứng làm mờ cạnh rất hấp dẫn ở các cạnh và góc của chữ viết để tạo ra ảo giác rằng nó chuyển động.
Và cuối cùng, sự dịch chuyển có thể được nắm bắt thông qua đường chuyển động. Những thứ này rất thịnh hành trong truyện tranh và ngành minh hoạ, khi một nhân vật đang chạy, hoặc chuyển động nhanh. Vậy nên, hãy học tập một nghệ sĩ minh hoạ mà bạn thích, xem xét cách họ sử dụng đường chuyển động. Thử nhìn vào ví dụ dưới đây.
Ví dụ dưới đây của Matt Chase sử dụng đường chuyển động nhẹ nhàng trên chữ ‘future’ để thể hiện sự dịch chuyển. Một cách hữu hiệu nhưng tinh tế để tạo ra một chuyển động sôi nổi cho thiết kế.
18. Chiều sâu
Chiều sâu là một nguyên tắc quan trọng và thú vị. Thậm chí với chất liệu phẳng nhất, bạn vẫn tạo được cảm giác về độ sâu và độ mở trong thế giới 2 chiều.
Vậy làm thế nào để tạo ra ảo giác chiều sâu trong thiết kế? Có rất nhiều kỹ thuật để bạn sử dụng.
Trước tiên, ta có kỹ thuật gần như phổ biến nhất – đổ bóng. Nào, đổ bóng có thể là những con quỷ xảo quyệt, khi chúng không phải lúc nào cũng đổ theo hướng thẳng, đôi khi bị kéo dãn, bẻ cong, biến dạng và xiên lệch. Vậy nên, hãy khám phá bóng của thế giới thực, quan sát xem ánh sáng chiếu lên những vật thể ở nhiều điểm khác nhau và cố gắng tái tạo chúng.
Hãy nhìn vào một ví dụ thể hiện bóng đổ một cách hiệu quả để tạo chiều sâu. Poster cho một hội chợ sách của Dominique Schmitz sử dụng rất nhiều cách khác nhau và táo bạo, nhưng cũng rất thực tế. Hãy nhìn vào cách mỗi cái bóng được thể hiện khác nhau và chính xác cho mỗi vật thể. Chủ nghĩa Hiện thực tốn công sức, nhưng rất bõ công!
Một kỹ thuật nữa là chồng chéo các thành phần. Điều này giảm thiểu bề mặt phẳng, tạo cảm giác lớp lang, nhiều tầng và có cấu trúc. Hãy nhìn vào thiết kế của Fabian De Lange đã chồng những hình minh hoạ, chữ viết và yếu tố đồ hoạ (cạnh trắng) để tạo ra một layer có chiều sâu.
Một phương pháp nữa là chơi đùa cùng góc nhìn, đây là một kỹ thuật thường tạo ra “hiệu ứng 3D”. Bằng cách tuỳ chỉnh góc nhìn của một vài yếu tố, bạn có thể tạo ra ảo giác như đang dựng chúng lên khỏi trang giấy, tạo ra ngay một chiều sâu. Hãy nhìn vào ví dụ.
Poster lấy cảm hứng từ cơ điện của Neil Stevens đã kéo mỗi chữ cái về bên phải một chút và tạo chúng thành một khối. Cách thức minh hoạ đơn giản, đổ bóng và điều chỉnh góc nhìn của mỗi thành phần giúp tạo ra một thiết kế năng động, đầy thú vị.
Đương nhiên, có một thái cực khác là giảm chiều sâu trong thiết kế của bạn. Đây là một phong cách phổ biến gần đây, thường được gọi là ‘thiết kế phẳng’.
Một nhãn hàng trung thành của phong cách này là Apple. Tháng 9 năm 2013, Apple ra mắt một hệ điều hành mới sở hữu một bề ngoài hoàn toàn mới mẻ đã bỏ đi hết tất cả những hiệu ứng làm nổi khối và đổ bóng và thay thế chúng bằng những hình ảnh phẳng hơn như icon, màn hình, ứng dụng,v.v…
19. Tyography
Typography được đánh giá là một trong những nền tảng lớn nhất của thiết kế. Chữ viết thể hiện nhiều thứ (đúng ở cả nghĩa đen) và cách mà bạn chọn để thể hiện chữ viết của mình, dù là tiêu đề hay thân bài còn có thể bộc lộ nhiều hơn.
Hãy nhìn vào một ví dụ về typography trình diễn (typography display). Cho những ai chưa biết, chữ viết trình diễn thường đẹp hơn, kiểu cách hơn. Hãy nghĩ về những tiêu đề của poster phim, hay các tạp chí,v.v..
Nhìn xem những trang báo của tờ tạp chí thiết kế bởi Benjamin Bours , mỗi thứ đều có tiêu đề riêng được thiết kế rất phức tạp và hiệu quả. Kiểu typography chi tiết phô diễn này gọi là chữ viết trình diễn.
Tiếp, chúng ta có thân bài. Có một cuộc chiến trong thế giới thân bài giữa những người thích serif và những người thích sans-serif ở tính dễ đọc và rõ ràng.
Vậy câu trả lời là gì? Này nhé, điều này tuỳ vào từng trường hợp cụ thể, nhưng nói chung, serif là hoàn hảo khi in ấn, còn sans-serif thì tuyệt vời cho web. Hãy để tôi cho bạn xem tờ infographic tuyệt vời của UrbanFonts để giải thích.
Một khi bạn đã lựa chọn được giữa serif và sans-serif, hãy tiến luôn đến bước chi tiết và đôi khi mất thời gian đó là mặc định chữ viết của bạn.
